رژیم غذایی کتوژنیک یکی از رژیم‌های محبوب این روزها است که بسیار مورد توجه قرار گرفته‌ است و جزو برنامه‌های غذایی با محتوی کربوهیدرات بسیار کم است که بدن شما را تبدیل به یک کوره چربی‌سوزی می‌کند. این رژیم مثل سایر رژیم‌های محدود‌کننده کربوهیدرات از جمله اتکینز عمل می‌کند و مهم‌ترین تفاوت آن را می‌توان محدود بودن مقدار پروتئین قابل مصرف در رژیم کتوژنیک دانست. رژیم کتوژنیک فواید بالقوه فراوانی برای کاهش وزن، بهبود سلامتی و عملکرد بدن دارد، هر چند می‌تواند عوارضی هم داشته باشد. که در این مطلب می خواهیم با رژیم غذایی کتوژنیک آشنا شویم. با نیوشانوش همراه باشید.

رژیم غذایی کتوژنیک چیست؟

کتوژنیک یک دوره برای یک رژیم غذایی با کربوهیدرات کم است (مانند رژیم غذایی اتکینز). ایده این رژیم این است که شما کالری بیشتری را از پروتئین و چربی بدست آورید و کربوهیدرات کمتری را مصرف کنید. در این رژیم شما بیشتر کربوهیدراتی که هضم آن آسان است مانند شکر، نوشابه، شیرینی ها و نان سفید را حذف می کنید.

رژیم غذایی کتوژنیک چگونه عمل می کند

اگر در روز کمتر از ۵۰ گرم از کربوهیدرات ها را مصرف کنید، در نهایت انرژی بدن شما (قند خون که بدن می تواند سریع مصرف کند) تمام می شود. این معمولا بین ۳ تا ۴ روز طول می کشد. سپس بدن برای انرژی شروع به شکستن پروتئین و چربی می کند که می تواند به کاهش وزن شما کمک کند.

چه کسانی نباید از رژیم کتوژنیک استفاده کنند؟

اگر هر یک از شرایط زیر را دارید نخست با پزشک خود در این باره صحبت کنید تا مطمئن شوید که رژیم غذایی کتوژنیک برای شما بی خطر باشد، به ویژه اگر دیابت نوع یک دارید.
• افرادی که از فشار خون رنج می‌برند.
• افراد دارای بیماری دیابت (بخصوص دیابت نوع۱)
• مادرانی که درحال شیردادن به فرزندان خود هستند.

چه کسانی از این رژیم استفاده می کنند

مردم بیشتر برای کاهش وزن از این رژیم استفاده می کنند، اما این رژیم می تواند به شرایط خاص پزشکی نظیر صرع نیز کمک کند. همچنین می تواند به افرد مبتلا به بیماری های قبلی، برخی بیماری های مغزی و حتی آکنه کمک کند. اما در این زمینه ها نیاز به تحقیق است.
هنگامی که بدن شما ذخایر چربی اش را می سوزاند، می تواند برای کلیه شما سخت باشد. آغاز رژیم غذایی کتوژنیک یا عوض کردن آن با یک رژیم دیگر با عجله و سرعت، می تواند نامناسب باشد(به خصوص اگرشما چاق هستید). زیرا می تواند باعث بیماری های نظیر دیابت، بیماری های قلبی یا فشار خون بالا شود. اگر این شرایط را دارید، رژیم خود را به آهستگی و فقط با نظر پزشک تغییر دهید.

اثرات جانبی رژیم غذایی کتوژنیک

اثرات جانبی این رژیم به طور معمول خطرناک نیستند. از اثرات آن می توان به یبوست، کاهش قند خون یا سوء هاضمه اشاره نمود. البته در رژیم با کربوهیدرات کم، اثرات دیگری نظیر ایجاد سنگ کلیه یا افزایش سطح اسید بدن شود (اسیدوز).

فواید رژیم غذایی کتوژنیک

رژیم غذایی کتوژنیک مثل سایر رژیم های غذایی با کربوهیدرات بسیار محدود هستند، هر چند به دلیل کنترل‌ شده بودن مصرف پروتئین در این رژیم احتمالا شاهد تشدید این مزایا خواهید بود. محدود بودن پروتئین مصرفی نه تنها تولید کتون ها در بدن را افزایش می دهد، بلکه باعث کاهش سطح انسولین (هورمون ذخیره‌ساز چربی در بدن) هم می شود.
در ادامه با مزایای رژیم غذایی کتوژنیک برای سلامت بدن و کاهش وزن آشنا می شویم.

۱. کاهش وزن

رژیم کتوژنیک نسبت به رژیم های دیگر ممکن است در ۳ تا ۶ ماه نخست باعث کاهش وزن بیشتری شود. این ممکن است به این دلیل باشد که بدن به کالری بیشتری برای تبدیل چربی به انرژی نیاز دارد نسبت به کالری که برای تبدیل کربوهیدارت به انرژی نیاز است. ده ها پژوهش سطح‌ بالای پزشکی نشان داده‌اند که رژیم های کم کربوهیدرات و کتوژنیک در مقایسه با سایر برنامه های غذایی بیشترین تاثیر را در کاهش وزن شرکت کنندگان داشته اند.

۲. مقاومت در مقابل سرطان

انسولین یک هورمون است که به بدن این امکان را می دهد تا قند را ذخیره یا به عنوان سوخت مصرف کند. رژیم کتوژنیک به شما کمک می کند تا سوخت را ازاین طریق سریع تر بسوزانید. پس نیازی به ذخیره سازی آن ندارید. این بدان معناست که بدن انسولین کمتری می سازد چون نیاز کمتری به آن دارد. این موضوع به شما کمک می کند تا در برابر برخی از انواع سرطان مقاوم تر باشید و حتی سرعت رشد سلول های سرطان را کاهش می دهد. اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

۳. بیماری های قلبی

عجیب به نظر می رسد که رژیمی که چربی بیشتری دارد، باعث افزایش چربی خوب و کاهش چربی بد شود، اما رژیم کتوژنیک آن را انجام می دهد. این ممکن است به این دلیل باشد که تولید انسولین کمتر (که نتیجه این رژیم است) می تواند از تولید بیشتر کلسترول توسط بدن جلوگیری کند. این بدین معناست که شانس شما برای داشتن فشار خون بالا، شریان های سخت شده، نارسایی قلبی و دیگر شرایط قلبی کاهش می یابد.

۴. مقابله با آکنه

کربوهیدرات ها با شرایط پوست مرتبط هستند. پس کم کردن آن ها ممکن است کمک کند. با کاهش انسولین، رژیم کتوژنیک به کاهش شیوع آکنه کمک می کند (انسولین در بدن شما می تواند باعث ترشح هورمون های دیگری شود که سبب بیماری شوند).

۵. مقابله با دیابت

رژیم غذایی کتوژنیک نه‌ تنها باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود، بلکه بهترین روش برای معکوس کردن روند پیشروی بیماری خطرناک دیابت نوع ۲ هم به شمار می رود. دلیل این امر هم کاهش طبیعی سطح قند خون و حذف اثر منفی انسولین بالای خون در این بیماران است. اگر شما دیابت دارید، به خصوص دیابت نوع اول بسیار مهم است که با پزشک خود در رابطه با تغییر رژیم غذایی خود مشورت کنید.

۶. درمان صرع

رژیم غذایی کتوژنیک از سال ۱۹۲۰ میلادی به کنترل تشنجی که به دلیل صرع ایجاد می شود، کمک کرده است. و معمولا برای کودکانی که به صرع غیر قابل‌ کنترل با دارو دچار بودند تجویز می‌شود. البته از رژیم کتوژنیک برای درمان بزرگسالان مبتلا به صرع هم استفاده شده که نتایج بسیار خوبی هم داشته است. معمولا گرفتن رژیم کتوژنیک باعث بهبود شرایط بیماری صرع و کاهش نیاز به استفاده از داروها می‌شود.
حتماً با پزشک خود برای درمان صرع که چه چیزی برای شما یا فرزندانتان خوب است، مشورت کنید.

۷. رفع اختلالات سیستم عصبی

این ها بر روی مغز و ستون فقرات و همچنین اعصاب، که این دو را به هم مرتبط می سازند، تاتیر می گذارند. یکی از این نوع بیماری ها صرع است. اما رژیم غذایی کتوژنیک به بیماری های دیگری نظیر آلزایمر، پارکینسون و اختلالات خواب کمک می کند. دانشمندان مطمئن نیستند چرا، اما این احتمالا این دلیل است که کتون هایی که بدن شما برای بدست آوردن انرژی می سوزاند، به حفاظت از سلول های مغز شما در برابر آسیب کمک می کند.

۸. سندرم تخمدان پلی کیستیک

این سندروم زمانی اتفاق می افتد که تخمدان های یک زن بزرگتر ازآنچه باید باشند، می شود و کیسه های کوچک پر از مایع اطراف تخم ها تشکیل می شوند که دلیل آن سطح بالای انسولین است. رژیم غذایی کتوژنیک که انسولین تولیدی و مورد نیاز شما را کاهش می دهد که همراه با ایجاد تغغیرات در سبک زندگی نظیر ورزش کردن و کاهش وزن، به درمان آن کمک می کند.

۹. کمک به ورزش

رژیم غذایی کتوژنیک به ورزشکاران استقامتی مانند دوندگان و دوچرخه سواران کمک میکند. علاوه بر آن، در رشد عضلات و افزایش مقدار اکسیژن مورد نیاز بدن شما در هنگام انجام کارهای دشوار، موثر است. اما اگرچه این رژیم غذایی به ورزش کردن کمک می کند، ممکن است همانند دیگر رژیم ها به اوج عملکرد شما کمک نکند.